Στόχος 3 [καλή υγεία και ευημερία]: Πόσο δεδομένη είναι η πρόσβαση των ανθρώπων στην Υγεία;
Η υγεία, και η αντιμετώπιση των φυσικών της εχθρών που είναι οι ασθένειες και οι γνωστές σε όλους μας πλέον πανδημίες, είναι ή θα έπρεπε να είναι ένα αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα για όλους τους ανθρώπους, σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, θρησκεία ή εθνικότητα. Πιθανότατα στον όρκο του Ιπποκράτη να έπρεπε να ορκίζονται πέρα από τους γιατρούς και όλοι όσοι εμπλέκονται με πολιτικές, νομοθεσίες και σχεδιασμούς υγείας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Τα νούμερα ακόμα και σήμερα είναι αποκαρδιωτικά, ειδικότερα όταν μιλάμε για τις αναπτυσσόμενες χώρες ή για ευάλωτες ομάδες πληθυσμού. Δυστυχώς, ακόμα και σήμερα περισσότερα από 6 εκατομμύρια παιδιά συνεχίζουν να πεθαίνουν πριν προλάβουν να γίνουν 5 χρόνων, με τη συντριπτική πλειοψηφία αυτών να βρίσκεται στην Υποσαχάρια Αφρική και στη Νότια Ασία. Έρευνες έχουν δείξει ότι σε συνθήκες φτώχειας οι πιθανότητες να πεθάνει ένα παιδί διπλασιάζονται, ενώ ακόμα έχει σημειωθεί ότι και το μορφωτικό επίπεδο της μητέρας συντελεί στην αύξηση των πιθανοτήτων επιβίωσης του.
Βέβαια, όσο υποστηρίζονται πιο μαζικά οι φτωχές χώρες στο κομμάτι των φαρμάκων μπορούμε και να ελπίζουμε: τα τελευταία 20 χρόνια τα εμβόλια κατά της ιλαράς έχουν αποτρέψει περισσότερους από 15,5 εκατομμύρια θανάτους παιδιών, όταν ακόμα και η μητρική θνησιμότητα έχει μειωθεί κατά το ήμισυ από το 1990.
Παρόλα αυτά και η μητρική υγεία έχει πολύ δρόμο ακόμα να διανύσει. Τα ποσοστά της μητέρων που δεν τα καταφέρνουν κατά τον τοκετό είναι 14 φορές πιο υψηλά στις αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ στις ίδιες περιοχές μόλις το 50% λαμβάνει τη σωστή ιατρική φροντίδα.
Όσο δε για τις ασθένειες, μεταδοτικές ή μη, τα νούμερα συνεχίζουν να σοκάρουν...
Στο τέλος του 2013 υπολογίζεται ότι μολύνθηκαν 240 χιλιάδες παιδιά με τον ιό HIV, σε μία χρονιά που παρόλα αυτά παρουσιάζει μείωση νέων μολύνσεων στον παγκόσμιο πληθυσμό κατά 38%. Αν και υπάρχει συνεχή πτωτική τάση αυτής της θανατηφόρας ασθένειας -λόγω της πιο μαζικής πρόσβασης σε αντιρετροϊκή αγωγή αλλά και της σχετικής ενημέρωσης και πρόληψης- συνεχίζει να αποτελεί τη βασική αιτία θανάτου των νέων γυναικών και τη δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου μεταξύ των εφήβων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ασθένειες που στη Δύση ανήκουν σε ένα μακρινό παρελθόν, όπως η ελονοσία και η φυματίωση, ακόμα υπάρχουν και πληγώνουν θανάσιμα πληθυσμούς κυρίως στην Υποσαχάρια Αφρική. Τα ευχάριστα νέα όμως είναι ότι η πρόληψη, η διάγνωση και η θεραπεία, παράλληλα και με την παρουσία βασικών υποδομών, έχει γλιτώσει εκατομμύρια ζωές. Σκεφτείτε ότι την περίοδο 2000-2015 έχουν σωθεί πάνω από 6,2 εκατομμύρια άνθρωποι (κυρίως παιδιά) από ελονοσία, ενώ στο ίδιο περίπου διάστημα σώθηκαν πάνω από 37 εκατομμύρια ζωές.
Οι ασθένειες φαίνεται να χτυπούν κυρίως τα φτωχά κράτη που ελλείψει πόρων και εργαλείων μένουν εκτεθειμένα στους αόρατους αυτούς εχθρούς. Αυτό οδηγεί πολλούς ανθρώπους στην αναζήτηση πιο ασφαλών περιοχών, προσθέτοντας άλλον ένα λόγο στη μακρά λίστα της μετανάστευσης.
Εξετάζοντας όλα τα παραπάνω στοιχεία όμως βλέπουμε πόσο σημαντική είναι η παροχή ιατροφαρμακευτικής βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες, με προγράμματα πρόληψης (όπως ο οικογενειακός προγραμματισμός) και εμβόλια που μπορούν να μειώσουν έως και να εξαφανίσουν κάποιες ασθένειες για πάντα.
Αυτό είναι το βασικό διακύβευμα του 3ου Στόχου της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Να μειωθεί στο ελάχιστο και σταδιακά να τερματιστεί η θνησιμότητα παιδιών και μανάδων, αλλά και όλου του πληθυσμού από ασθένειες όπως η φυματίωση, η ελονοσία, η ηπατίτιδα, το AIDS και όλων όσων μεταδίδονται μέσω του νερού.
Να επιχειρηθεί μία καθολική υγειονομική κάλυψη σε όλα τα επίπεδα και για όλους παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας, της ενημέρωσης και εκπαίδευσης σε θέματα οικογενειακού προγραμματισμού καθώς και να υπάρχει πρόσβαση στα βασικά φάρμακα και εμβόλια.
Η Υγεία είναι προαπαιτούμενο για να υπάρχει ζωή και κοινωνίες ανθρώπων. Η Βιώσιμη Ανάπτυξη προϋποθέτει με τη σειρά της κοινωνίες ανθρώπων. Οπότε, η Υγεία είναι προαπαιτούμενο της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Για αυτό η ουσιαστική και σοβαρή χρηματοδότηση για την Υγεία που αφορά σε προσλήψεις υγειονομικών, ανάπτυξη και έρευνα, φαρμακευτική υποστήριξη ειδικότερα στις πιο ευάλωτες χώρες, είναι μείζονος σημασίας για το μέλλον όλων μας.
Οι ασθένειες δεν βλέπουν σύνορα και δεν ξεχωρίζουν τους ανθρώπους. Η υγεία από την άλλη είναι ένα βασικό κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα. Η προστασία της θα πρέπει να αφορά όλους, με πολιτικές που θα τη διασφαλίζουν, γιατί αλλιώς δεν μπορούμε να μιλάμε για ανθρώπινη αξιοπρέπειεα, δεν μπορούμε να επιτύχουμε καταπολέμηση της φτώχειας και των ανισοτήτων, δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε κοινωνική συνοχή αλλά ούτε και οικονομική ανάπτυξη.
Στη χώρα μας, από το 2016 υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας επιπλέον για τους ανασφάλιστους και για τους πρόσφυγες. Αυτή η θετική έκβαση έγινε δυνατή με τη μείωση της γραφειοκρατίας, καθώς και με ένα νέο σύστημα εισοδηματικών κριτηρίων όσων αφορά στις φαρμακευτικές δαπάνες.
Το μέλλον δεν θα είναι εύκολο και ο δρόμος για μία ζωή με υγεία και ευημερία για όλους θα έχει πολλά εμπόδια να ξεπεράσει, στις αντίξοες συνθήκες που βιώνουν μεγάλα μέρη του πληθυσμού. Οι θετικές εξελίξεις όμως, σε ιατρική υποστήριξη και σε υποδομές (πρόσβαση σε καθαρό νερό και σε εγκαταστάσεις αποχέτευσης) μπορούν να μας κάνουν να ελπίζουμε στη σταδιακή επίτευξη του επίκαιρου 3ου Στόχου.