Στόχος 10 [μείωση των ανισοτήτων]: Για μια κοινωνία χωρίς ανισότητες και διακρίσεις
Οι ανισότητες είναι μία πληγή που χαρακτηρίζει ιστορικά και σταθερά το σύνολο των κοινωνιών, με διαφορετική διαβάθμιση και ένταση, αλλά πάντα παρούσα. Οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν κάνει μεγάλα βήματα προς άρση των ανισοτήτων μέσω πολιτικών και νομοθετικών κινήσεων, χωρίς να λείπουν οι φωνές διαμαρτυρίας, κυρίως των μειονοτήτων.
Το 2020 ζήσαμε όλοι από τη μικρή οθόνη το κίνημα Black Lives Matter στις ΗΠΑ (ήτοι στη μεγαλύτερη δύναμη του πλανήτη και από τις πλέον ανεπτυγμένες χώρες) που ακόμα δεν δείχνει να έχει έστω και λίγο κοπάσει. Και αν αυτά συμβαίνουν στις πιο ισχυρές και παλαιές δημοκρατίες του κόσμου, φανταστείτε τι μπορεί να συμβαίνει στις αναπτυσσόμενες περιοχές. Ο στόχος αυτός λοιπόν αφορά λιγότερο ή περισσότερο όλους μας.
Στη χώρα μας, τις ανισότητες τις βιώνουν κυρίως οι φυλετικές μειονότητες, που λόγω των έντονων προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών των τελευταίων πολλών χρόνων, στο ιστορικό πλαίσιο μίας μεγάλης οικονομικής κρίσης, έχουν βρεθεί σε ακόμα πιο δυσμενή θέση. Αυτή η δυσμενής ιστορική συγκυρία είναι ένας από τους βασικότερους λόγους που εξηγεί και τη στάση των 2/3 των γηγενών που θεωρούν ότι οι ξένοι βλάπτουν την Ελλάδα, την οικονομία και τον πολιτισμό της (έρευνα του ΟΟΣΑ, 2017). Μάλιστα, ο φόβος αυτός οδηγεί τουλάχιστον τους μισούς να πιστεύουν ότι η παρουσία των μεταναστών τις τελευταίες δεκαετίες έχει αρνητικό αντίκτυπο στη χώρα, ενώ δεν θα επιθυμούσε να έχει γείτονες πρόσφυγες*.
Η αμηχανία και ο φόβος όμως απέναντι στη διαφορετικότητα, μόνο τροχοπέδη μπορεί να γίνει στην ανάπτυξη. Η κοινωνική συμπερίληψη των μεταναστών και όλων των ευάλωτων ομάδων μπορεί όχι μόνο να μην βλάψει αλλά αντιθέτως να βοηθήσει στην ανάπτυξη της βιώσιμης πόλης που όλοι ονειρευόμαστε. Η ενδυνάμωση της κοινωνικο-πολιτικο-οικονομικής ένταξης όλων ανεξαιρέτως θα σημάνει και την ουσιαστική αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων. Μάλιστα, έχει φανεί ότι δεν φτάνει η οικονομική ανάπτυξη σε απόλυτους αριθμούς αν αυτή δεν χαρακτηρίζει το σύνολο του πληθυσμού (έτσι συντηρείται ή και μεγαλώνει η εισοδηματική ψαλίδα εσωτερικά και ωφελούνται πάλι οι λίγοι).
Για αυτό θα πρέπει η οικονομική ανάπτυξη να είναι συμμετοχική και να περιλαμβάνει και τις άλλες δύο διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης: την κοινωνική και την περιβαλλοντική. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, τα εισοδήματα σε πάνω από το 75% του πληθυσμού είναι ακόμη πιο άνισα κατανεμημένα από ότι ήταν στη δεκαετία του 90’, που σημαίνει ότι οι ανισότητες μεγαλώνουν με τα χρόνια, άσχετα αν και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για την ανάπτυξη αναγνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο αποτελεί μακροπρόθεσμα απειλή για την οικονομικό-κοινωνική ανάπτυξη**.
Ο στόχος 10 λοιπόν επιδιώκει μέχρι το 2030 να ενδυναμώσει την ένταξη σε κάθε πτυχή της ζωής όλων των ανθρώπων ανεξαιρέτως, διασφαλίζοντας ισότιμες ευκαιρίες και υιοθετώντας πολιτικά και ιδίως φορολογικά, μισθολογικά και πολιτικά μέτρα κοινωνικής προστασίας, σκοπεύοντας έτσι σε προοδευτική καθολικά υλοποίηση των μέτρων ισότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα επιχειρηθεί η αντιμετώπιση της εισοδηματικής ανισότητας με τη διατήρηση της αύξησης του εισοδήματος για το κατώτερο 40% του πληθυσμού με ρυθμό υψηλότερο του μέσου εθνικού.
Οι αναπτυσσόμενες χώρες θα πρέπει να υποστηριχτούν ποικιλοτρόπως, τόσο δίνοντάς τους φωνή στα παγκόσμια κέντρα λήψης αποφάσεων, όσο και ενισχύοντας τη δημόσια αναπτυξιακή βοήθεια και τα διαθέσιμα κεφάλαια, εφαρμόζοντας παράλληλα την αρχή της ειδικής και διαφοροποιημένης διαχείρισης σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Όσο για τις φυλετικές ανισότητες που ενισχύονται με την παρουσία των μεταναστών και των προσφύγων, θα πρέπει να εφαρμοστούν σωστά σχεδιασμένες μεταναστευτικές πολιτικές για την ασφαλή και ομαλή κινητικότητα των ανθρώπων. Μέχρι το 2030 μάλιστα θα επιχειρηθεί επιπλέον να προστατευθούν οι μετανάστες και οικονομικά με τη μείωση σε ποσοστό λιγότερο του 3%, των εξόδων συναλλαγής για τα εμβάσματα.
Είναι εμφανές ότι η αντιμετώπιση των ανισοτήτων αποτελεί προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη και συνδέεται άρρηκτα με το σύνολο των υπόλοιπων στόχων. Η πορεία μέχρι το 2030 δείχνει δύσκολη αλλά όχι αδύνατη και μπορεί να οδηγήσει στην αλλαγή σε έναν κόσμο που θα είναι πιο φιλόξενος για όλους μας.
* Έρευνα από την Aboutpeople για λογαριασμό του ειδησεογραφικού portal NEWS 24/7 (2020)
**Σύμφωνα με παγκόσμια έρευνα του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη